ఆఫ్రికన్ సాహిత్య దిగ్గజం కన్నుమూత..

గూగీ వా థియాంగో
ఆఫ్రికన్ సాహిత్య దిగ్గజం కన్నుమూత..
కెన్యా స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, సాహితీ శిఖరం

ఆఫ్రికన్ సాహిత్యంలో ఒక యుగాన్ని నడిపిన కెన్యా రచయిత, స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు గూగీ వా థియాంగో (Ngũgĩ wa Thiong’o) మే 29, 2025న 87 ఏళ్ల వయసులో కన్నుమూశారు. అభిమానులు, సాహిత్య ప్రియులు ఆయన సాహితీ సేవలను కొనియాడుతూ సోషల్ మీడియాలో భావోద్వేగ పోస్టులు పెడుతున్నారు. వీప్ నాట్, చైల్డ్ మరియు పెటల్స్ ఆఫ్ బ్లడ్ వంటి నవలలతో ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గడించిన గూగీ, ఆఫ్రికన్ భాషలలో సాహిత్య రచనను ప్రోత్సహించిన ధీరుడు.

బ్రిటిష్ వలసవాదంపై పోరాటం.. సాహిత్యంతో తిరుగుబాటు

1938లో కెన్యాలోని కమిరితులో జన్మించిన గూగీ, బ్రిటిష్ వలస పాలనకు వ్యతిరేకంగా నడిచిన మౌ మౌ తిరుగుబాటులో కిశోరవయసులోనే పాల్గొన్నారు. ఈ పోరాటంలో ఆయనతో పాటు వేలాది మందిని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం బంధించి, హింసించింది. ఈ అనుభవాలు ఆయన రచనలలో గాఢంగా ప్రతిబింబించాయి. ది రివర్ బిట్వీన్ (1965), ఎ గ్రెయిన్ ఆఫ్ వీట్ (1967) వంటి నవలలు కెన్యా స్వాతంత్ర్య పోరాటంలోని బాధలను, ఆశలను వివరించాయి. ఆయన రచనలు వలసవాద దోపిడీ, ఆఫ్రికన్ సంస్కృతి, గుర్తింపు అంశాలను లోతుగా చర్చించాయి.

ఆఫ్రికన్ భాషల పరిరక్షణకు అంకితం

గూగీ వా థియాంగో ఆంగ్ల భాషలో రచనలు చేసినప్పటికీ, 1970ల నుంచి తన స్థానిక గికుయు భాషలో రచనలు చేయడం ప్రారంభించారు. వలసవాద భాషలైన ఆంగ్లం, ఫ్రెంచ్ వంటి భాషలను విడనాడి, ఆఫ్రికన్ భాషలలో సాహిత్య సృష్టిని ప్రోత్సహించాలని ఆయన గట్టిగా పిలుపునిచ్చారు. డీకలనైజింగ్ ది మైండ్ (1986) అనే వ్యాస సంకలనంలో ఈ ఆలోచనలను శక్తివంతంగా వ్యక్తం చేశారు. గికుయు భాషలో రాసిన కైతమ్బేరి నాటకం కెన్యా ప్రజలను రాజకీయంగా చైతన్యవంతం చేసింది, కానీ దీని కారణంగా ఆయన 1977లో జైలు శిక్షను ఎదుర్కొన్నారు.

కవిత్వంలో ప్రేరణ.. నీవు ఒక్క మాట మాట్లాడితే!

గూగీ రచనలు కేవలం సాహిత్యంతో ఆగిపోలేదు; అవి ఆఫ్రికన్ యువతకు, స్వాతంత్ర్య ఆకాంక్షలకు ఊపిరిలాంటివి. నీవు అందించిన కవితలోని పంక్తులు గూగీ రచనల స్ఫూర్తిని ప్రతిబింబిస్తాయి: “నీ మాట జవసత్వాలు ఉడిగి నిద్రిస్తున్న కలాల్ని నిద్రలేపే మంత్రదండం.” ఆయన మాటలు, రచనలు ఆఫ్రికన్ గుండెల్లో పచ్చని చిగుర్లను తొడిగాయి, యుద్ధం లేకుండానే మనసులను మార్చాయి. “ఒక్క మాట మాట్లాడిపో, ఈ భూమి మరోసారి ఎర్రని కవిత్వపు చిగుర్లు తొడుగుతుంది” అనే పంక్తులు గూగీ సాహిత్యం యొక్క శక్తిని సూచిస్తాయి.

నోబెల్ బహుమతికి నామినేషన్లు

గూగీ వా థియాంగో నోబెల్ సాహిత్య బహుమతికి పలుమార్లు నామినేట్ అయ్యారు, కానీ ఆ బహుమతి ఆయన్ను వరించలేదు. అయినా, ఆయన సాహిత్యం ప్రపంచవ్యాప్తంగా అనేక అవార్డులను గెలుచుకుంది. విజార్డ్ ఆఫ్ ది క్రో (2006), గ్లోబలెక్టిక్స్ వంటి రచనలు ఆఫ్రికన్ సాహిత్యాన్ని ప్రపంచ స్థాయిలో నిలబెట్టాయి. ఆయన జీవితంలో చివరి రోజుల్లో అనారోగ్యంతో బాధపడినప్పటికీ, ఆయన రచనలు ఆఫ్రికన్ గుర్తింపును, స్వాతంత్ర్య ఆకాంక్షలను అమరం చేశాయి.